Hoogbegaafdheid

1. Passend onderwijs bij meer- of hoogbegaafdheid
Passend onderwijs staat voor een zo passend mogelijk onderwijsaanbod voor alle kinderen. Niet alleen kinderen met een beperking of een leerprobleem, maar ook meer- en hoogbegaafde leerlingen kunnen hiervan gebruik maken. Omdat ook zij het nodig hebben dat onderwijs is afgestemd op hun individuele mogelijkheden.

Meer uitdaging is op het Candea elke dag beschikbaar in het reguliere programma, in de maatwerkuren, het gymnasium en het technasium. Leerlingen kunnen op het Candea kiezen voor óf óf, maar ook voor én én.

Waar dat wenselijk is, is extra ondersteuning mogelijk voor meer- en hoogbegaafde leerlingen. Candea heeft een orthopedagoog in dienst die zich middels de Radboud International Training on High Ability (RITHA) gespecialiseerd heeft in hoogbegaafdheid.

2. Signalering van meer- of hoogbegaafdheid
In veel gevallen is er al vóórdat leerlingen op het Candea komen contact met de groepsleerkracht van de basisschool en/of met de ouders. Er wordt tevens middels het aanmeldformulier en door de contactpersonen basisonderwijs expliciet informatie gevraagd aan de basisschool zodat het Candea kan voortborduren op de ingezette lijn op de basisschool. Een goede overdracht is essentieel voor een goede overgang. Sommige leerlingen hebben misschien ook al de MIK-klas op het Candea bezocht, vanuit de basisschool (MIK = Meer Intelligente Kinderen). Informatie over de MIK-klas.

Soms ontstaat pas op Candea het vermoeden dat er sprake is van meer- of hoogbegaafdheid. Doordat een leerling in het voortgezet onderwijs veelal nadrukkelijker wordt aangesproken op zijn of haar niveau kan een ander beeld ontstaan dan men van dezelfde leerling had op de basisschool. Signalering is niet altijd gemakkelijk. Candea biedt jaarlijks een interne “basistraining hoogbegaafdheid” aan voor (nieuw) onderwijzend personeel waardoor docenten weten wat signalen kunnen zijn en hoe te handelen in uiteenlopende situaties.

Een hoog IQ is geen voorwaarde om op het Candea gebruik te mogen maken van het aanbod voor meer- en hoogbegaafde leerlingen. Een intelligentietest is een momentopname en heeft ook beperkingen, het representeert niet altijd wat een kind echt kan. We kijken op het Candea naar de behoeften van leerlingen op school door middel van gedragsobservaties, gesprekken met leerlingen en ouders en interactie met leeftijdgenoten. Daar passen we ons aanbod en onze begeleiding en ondersteuning op aan. Het uitgangspunt is dat ieder kind het recht heeft om iedere dag iets te leren.

3. Hoe is het onderwijs in de onderbouw afgestemd op meer- en hoogbegaafde leerlingen?
Op Candea zijn maatwerklessen, waarvoor leerlingen zich per periode opnieuw kunnen inschrijven. Maatwerk kan gericht zijn op ondersteuning maar ook op verrijking, verdieping, of verbreding. Te denken valt aan leren schaken, debatteren en verdiepende geschiedenislessen over WOII.

In leerjaar 2 (havo-vwo) zit in de mentorlessen de training “Ik en mijn brein”. In deze lessen wordt uitleg gegeven over intelligentie en mindset en er wordt ingegaan op uitdagingen die havo-vwo leerlingen vaker dan andere leerlingen tegenkomen in het voortgezet onderwijs. "Ik en mijn brein” geeft leerlingen onder andere inzicht in het belang van doorzetten, uitdagingen aangaan en fouten maken. Voor het merendeel van de havo-vwo leerlingen geldt dat de overstap van de basisschool naar het voortgezet onderwijs groot is omdat ze niet gewend zijn aan zich “bewust onbekwaam” voelen. Op de basisschool haalden ze met twee keer doorlezen een mooi cijfer voor een toets en in de brugklas lukt dit vaak ook nog, waarom lukt dat in leerjaar 2 vaak niet meer? In de lessen wordt uitgelegd dat intelligent zijn alleen niet voldoende is, dat inzet en een goede leerstrategie minstens zo belangrijk zijn, en dat een groei mindset kan helpen om in de juiste leerstand te komen.

4. Atheneum, gymnasium én technasium
Na de brugklas kiezen leerlingen voor één onderwijstype. In het vwo onderscheiden we atheneum en gymnasium (mét Latijn in het examenpakket en in de onderbouw ook Grieks). Het Candea kent daarnaast, als enige school in de regio Arnhem, een Technasium. De combinatie gymnasium én technasium wordt gekozen door leerlingen die veel uitdaging aankunnen. Klik hier voor algemene informatie over het Technasium.

5. Uitdaging in de hogere leerjaren, tot en met het examen
In de hogere leerjaren nemen de mogelijkheden voor verbreding en verdieping toe. Er komt bovendien de mogelijkheid van versnelling bij. Het Candea kiest ook voor meer- en hoogbegaafde leerlingen voor een aanbod op maat met veel keuzemogelijkheden. Leerlingen kunnen twee profielen combineren en daarin dan ook examen doen (bijv. NG en NT). Vrijwel alle gewenste vakkencombinaties zijn mogelijk. Er is een verdiepend en verbredend vakkenaanbod, met vakken als Cambridge Engels en Spaans. Breed geïnteresseerde leerlingen kunnen zich aansluiten bij de Hope XXL-academy op het Candea. Verder kunnen vakken gekozen worden van de “Quadraam Highschool”, zoals informatica, filosofie etc.. Daar kunnen leerlingen ook hun eigen leervragen onderzoeken in de “avonturenlijn”.

Tot en met het eindexamen geldt: leerlingen kunnen zelf in belangrijke mate bepalen hoeveel en hoe zij willen verbreden, verdiepen, of versnellen. Zo kunnen begaafde leerlingen voor bepaalde vakken versneld examen doen. Zij doen bijvoorbeeld het examen Engels al in de 5e klas. Leerlingen die wiskunde B volgen, kunnen wiskunde A als extra vak kiezen en in 5 vwo versneld examen doen in wiskunde A. Begaafde leerlingen uit andere schooltypes (zoals de havo) kunnen voor individuele vakken examen doen op een hoger niveau. Dat niveau wordt dan ook op hun diploma vermeld. Wie dat wil, kan één, of meer extra examenvakken kiezen, buiten het extra examenvak dat wij op het Candea voor alle vwo’ers verplicht stellen. Al deze mogelijkheden zijn er ook voor leerlingen die hun opleiding al combineren met het technasium.